Conferentie en agenda 2024/25

Conferentie: Wereldburgerschap & duurzaamheid

De FVSN-conferentie 2025 liet zien hoe rijk en veelzijdig burgerschapsonderwijs kan zijn. Van inspirerende lezingen tot concrete voorbeelden uit de klas: overal klonk dezelfde boodschap door. Leerlingen worden niet alleen gevormd tot goede vakmensen, maar ook tot bewuste wereldburgers die nadenken over hun rol in de samenleving en de toekomst van onze planeet.

Het voorprogramma van de conferentie startte met een inspirerende rondleiding over het groene landgoed van Hogeschool Van Hall Larenstein. Onder leiding van Hans van den Dool en Dan Assendorp verkenden we het terrein, waar natuurbeheer, onderwijs en duurzaamheid op een mooie manier samenkomen. Het landgoed is niet alleen een leeromgeving voor studenten, maar ook een levend laboratorium voor duurzame innovaties. Een rustige én inhoudelijke aftrap van de dag. Bijzonder detail: de helft van alle inheemse Nederlandse plantensoorten is terug te vinden op dit landgoed.

Hierna gingen weer naar binnen en was het tijd voor het hoofdprogramma.

Binnen werden we welkom geheten door Heinz Evers. Op luchtige en bevlogen wijze vertelde hij hoe de hogeschool bijdraagt aan de groene transitie, onder andere door studenten actief te betrekken bij actuele duurzaamheidsvraagstukken. Zijn welkomstwoord zette de toon voor een middag waarin onderwijs, duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid centraal stonden.

Willemijn Rinnooy Kan (HvA) gaf een prikkelende lezing over de Whole School Approach voor burgerschapsontwikkeling. Ze benadrukte onder andere het belang van een gezamenlijke visie en het betrekken van leerlingen in dat proces.

Tijdens een levendig panelgesprek deelden zes docenten uit het netwerk inspirerende praktijkvoorbeelden. Zo werkt Het Streek met een burgerschapskalender die gedragen wordt door zowel leerlingen als docenten. Bij Van Hall Lareistein ontwerpen leerlingen de ‘boerderij van de toekomst’ als onderdeel van toekomstgericht onderwijs.

Een docent van het Rembrandt College vatte treffend samen: “Tot 22 jaar moet het leuk zijn, tot 55 moet het lonen, daarna moet het vooral zinvol zijn.” Willemijn gaf concrete tips: veranker duurzaamheid als kapstok, organiseer studiedagen rond thema’s en laat ook bèta-vakken bijdragen aan burgerschap.

Na het plenaire programma gingen deelnemers uiteen voor vier workshops waarin burgerschap en duurzaamheid centraal stonden.

Workshop 1 – Burgerschap in de praktijk

In workshop 1 werden voorbeelden van sociaal-maatschappelijk en cultureel burgerschap besproken. Leerlingen van het Marnix College zoeken actief contact met hun buren: een verpleeghuis. Rond thema’s zoals kerst voeren ze gesprekken met bewoners, en oefenen ze via rollenspellen met (acteurs als) familieleden van mensen met dementie. Zo ontwikkelen leerlingen empathie, sociale vaardigheden én burgerschapscompetenties.

Workshop 2 – Vakoverstijgende citizen science in samenwerking met de gemeente

Steven Boonstoppel (Ichthus) en Rafal Wietsma (Pantarijn) lieten in deze workshop zien dat ook natuurwetenschappelijk onderzoek doen te maken kan hebben met burgerschap. Op het Ichthus College en bij Pantarijn worden momenteel vakoverstijgende citizen science projecten opgezet in samenwerking met de gemeente.

In deze interdisciplinaire workshop werkten docenten met een zelfontwikkelde sensor die data verzamelt uit de bodem. Perfect voor vakoverstijgende projecten:

• Wiskunde: data analyseren
• Biologie: (a)biotische factoren meten
• Natuurkunde: geofysische processen
• Informatica: programmeren van sensoren & dashboards
• Aardrijkskunde: invloed van landschap
• Maatschappijleer: maatschappelijke impact van citizen science
• Burgerschap: bijdrage van burgers aan lokale vraagstukken

Workshop 3 - PWS en de sustainable development goals

Coen Klein Douwel, gaat tijdens deze workshop met jullie in gesprek over hoe het PWS een meer duurzaam of maatschappelijk karakter kan krijgen en welke werkvormen en tools behulpzaam zijn bij het concretiseren van onderzoeksvragen en abstracte doelen. Een workshop met ruimte voor het onderling delen van eigen ervaringen en inspiratie.

In deze workshop liet Coen Klein Douwel (CLV) zien hoe profielwerkstukken betekenisvol kunnen bijdragen aan de samenleving. Daarnaast liet hij tools zien die behulpzaam zijn bij het concretiseren van onderzoeksvragen en abstracte doelen. Hierbij was volop ruimte voor het delen van eigen ervaringen en het opdoen van inspiratie.

Workshop 4 – Duurzaam ontwerpen

De opleiding International Agribusiness and Trade (IAT) draait om internationale handel: goederenstromen die over de hele wereld gaan en dus zowel lokaal maar ook over de hele wereld impact hebben. Tijdens deze workshop maakte de deelnemers kennis met de Inner development goals (IDG’s). Er werd getoond hoe IDG’s gebruikt worden om studenten handvatten te geven voor impactvolle beslissingen of acties. Later in hun eigen werkomgeving kunnen ze deze gebruiken voor individuele beslissingen, maar ook impactvolle veranderingen voor burgers gezien als collectief.

Dank aan alle sprekers, workshopleiders en deelnemers voor hun betrokkenheid en bijdrage aan deze inspirerende middag. We hopen dat iedereen met frisse ideeën, nieuwe contacten en hernieuwde energie terugkijkt op de dag. We hopen iedereen volgend jaar weer te zien bij de FVSN-conferentie.